Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με την προώθηση της γεωθερμικής ενέργειας, δηλαδή της ενέργειας που παράγεται από τη φυσική θερμότητα στο εσωτερικό της Γης.
Στα συμπεράσματα αυτά επισημαίνεται το δυναμικό της γεωθερμικής ενέργειας ως τοπικής ανανεώσιμης πηγής ενέργειας.
Η γεωθερμική ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οικονομικά προσιτή και ασφαλή θέρμανση και ψύξη και μπορεί να προσφέρει σταθερή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Γι’ αυτόν τον λόγο, μπορεί να απαλλάξει την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια από τις ανθρακούχες εκπομπές και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα των βιομηχανιών.
Διαβάστε επίσης: Γεωθερμία: και η Αιτωλοακαρνανία στον ενεργειακό σχεδιασμό
Το Συμβούλιο ζητεί ταχύτερη ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας με την πρόταση ή την προσαρμογή μέτρων για την προώθησή της, όπως η διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για να αντιμετωπιστεί το υψηλό αρχικό επενδυτικό κόστος, καθώς και με την ενίσχυση του εργατικού δυναμικού στον γεωθερμικό τομέα και της συνεργασίας στον τομέα της έρευνας για τη γεωθερμική ενέργεια.
Ταχύτερες άδειες και ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση
Στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ολοκληρωμένη στρατηγική για την απαλλαγή της θέρμανσης και της ψύξης από τις ανθρακούχες εκπομπές. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να συνδυαστεί με ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη γεωθερμική ενέργεια, που θα περιλαμβάνει ειδικά μέτρα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της γεωθερμικής ενέργειας.
Το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να εξορθολογίσουν τους κανόνες τους, ώστε να διευκολυνθεί η χρήση της γεωθερμικής ενέργειας, και να επιταχύνουν την έκδοση αδειών. Μία από τις δράσεις που προτείνονται στα κράτη μέλη είναι να διευκολύνουν έργα μετατροπής υπόγειων εγκαταστάσεων ορυκτών καυσίμων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς γεωθερμικής ενέργειας. Στο πλαίσιο των στόχων για τη δίκαιη μετάβαση, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ειδικά προγράμματα επανεκπαίδευσης με σκοπό την ανάπτυξη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού για την αναδυόμενη γεωθερμική βιομηχανία.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την πρόσβαση σε χρηματοδοτικά συστήματα και να δημιουργήσουν κίνητρα προκειμένου να βοηθήσουν τις βιομηχανίες να αντιμετωπίσουν το υψηλό αρχικό κόστος και τους κινδύνους που σχετίζονται με τις γεωτρήσεις και την έρευνα, αλλά και για να προωθήσουν τα κατασκευαστικά έργα που αφορούν γεωθερμικές υποδομές, όπως τα δίκτυα τηλεθέρμανσης.
Στα συμπεράσματα προτείνονται μέτρα για την αύξηση της ικανότητας των ευρωπαϊκών βιομηχανιών στους τομείς των γεωτρήσεων, των κατασκευαστικών έργων και της κατασκευής εξοπλισμού. Προβλέπεται επίσης η σύσταση από την Επιτροπή ευρωπαϊκής συμμαχίας για τη γεωθερμία, η οποία αναμένεται να φέρει σε επαφή υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τη βιομηχανία και επενδυτές με σκοπό τον εντοπισμό σημείων συμφόρησης και τον προσδιορισμό δράσεων για μεγαλύτερη ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας.
Γενικές πληροφορίες
Τον Απρίλιο του 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απηύθυνε κάλεσμα για την επίτευξη γνήσιας ενεργειακής ένωσης, μέσω της εξασφάλισης εφοδιασμού με άφθονη, οικονομικά προσιτή και καθαρή ενέργεια, η οποία θα εξυπηρετεί τον διττό στόχο να επιδιωχθεί ευρωπαϊκή ενεργειακή κυριαρχία και κλιματική ουδετερότητα.
Ο κανονισμός της ΕΕ για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών (που εκδόθηκε στις 13 Ιουνίου 2024) αποσκοπεί στη διασφάλιση της πρόσβασης της ΕΕ σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της γεωθερμικής ενέργειας, μέσω της ενίσχυσης της παραγωγικής ικανότητας και της αλυσίδας εφοδιασμού τους.
Δεδομένου ότι η πηγή ενέργειας είναι διαρκής, οι γεωθερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής μπορούν να λειτουργούν στη μέγιστη δυναμικότητά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και του έτους. Επιπλέον, με ένα πλαίσιο παροχής κινήτρων, η γεωθερμική ενέργεια θα μπορούσε να καταστεί σημαντική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών με δυνατότητα κατανομής, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στην ευελιξία και την ανθεκτικότητα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρά τα οφέλη της γεωθερμικής ενέργειας και τον ρόλο της, ως ώριμης τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών, στην απαλλαγή του ενεργειακού κλάδου από τις ανθρακούχες εκπομπές, το δυναμικό της γεωθερμικής ενέργειας παραμένει αναξιοποίητο. Συνολικά, μόνο το 2,8% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ προήλθε από τη γεωθερμική ενέργεια το 2021. Σήμερα η γεωθερμική ενέργεια καλύπτει λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας. Απαιτούνται περαιτέρω δράσεις για την πλήρη διερεύνηση και αξιοποίηση του δυναμικού της.
Τα συμπεράσματα αυτά βασίζονται στις συζητήσεις για τη γεωθερμική ενέργεια που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια του άτυπου Συμβουλίου Ενέργειας, το οποίο πραγματοποιήθηκε υπό την ουγγρική Προεδρία τον Ιούλιο του 2024. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, οι υπουργοί συμφώνησαν ότι η γεωθερμική ενέργεια αποτελεί σημαντική εναλλακτική και βιώσιμη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας τόσο για τη θέρμανση όσο και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η γεωθερμική ενέργεια είναι μια πηγή ενέργειας μακράς διάρκειας και διαρκώς διαθέσιμη, καθώς δεν εξαρτάται από τα καιρικά φαινόμενα και μπορεί να παράσχει παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας σε εικοσιτετράωρη βάση. Σκοπός των σημερινών συμπερασμάτων είναι να ενισχυθεί αυτή η βιώσιμη πηγή ενέργειας, που μπορεί να μας βοηθήσει να επιτύχουμε ομαλή μετάβαση σε μια Ευρώπη χωρίς ανθρακούχες εκπομπές, να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και να διασφαλίσουμε την ενεργειακή μας κυριαρχία.
Csaba Lantos, Υπουργός Ενέργειας της Ουγγαρίας
