Οι εκπρόσωποι των κρατών μελών στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας ενέκριναν σήμερα μια στοχευμένη αναθεώρηση ορισμένων βασικών πράξεων της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως απάντηση στις ανησυχίες που εξέφρασαν οι γεωργοί.
Η επανεξέταση αφορά σε ζητήματα που προκύπτουν, για παράδειγμα, κατά την εφαρμογή των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ και αποσκοπεί στην απλούστευση, τη μείωση του διοικητικού φόρτου και την παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας για τη συμμόρφωση με ορισμένες περιβαλλοντικές προϋποθέσεις.
Εξασφάλιση στοχευμένης αντίδρασης
Η επανεξέταση εξετάζει ορισμένα στοιχεία του κανονισμού για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ και του κανονισμού για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής (ο λεγόμενος «οριζόντιος κανονισμός»).
Το κείμενο επιτυγχάνει προσεκτική ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να διατηρηθεί το υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής και κλιματικής φιλοδοξίας στην τρέχουσα ΚΓΠ και της διασφάλισης της αντιμετώπισης των ανησυχιών των γεωργών.
Προσαρμογή των προϋποθέσεων
Η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας ενέκρινε σήμερα τις αλλαγές στα πρότυπα ορθών γεωργικών και περιβαλλοντικών συνθηκών (ΚΓΠΚ) που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα πρότυπα ΚΓΠΚ είναι ένα σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα που ισχύουν για τους γεωργούς που λαμβάνουν στήριξη στο πλαίσιο της ΚΓΠ. Τα πρότυπα αυτά αναφέρονται επίσης ως αιρεσιμότητες, δεδομένης της σχέσης μεταξύ της τήρησης αυτών των απαιτήσεων και της στήριξης που παρέχεται στους γεωργούς.
Μία από τις κύριες αλλαγές είναι ότι εισάγεται γενική διάταξη που επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν προσωρινές και στοχευμένες παρεκκλίσεις από ορισμένες απαιτήσεις αιρεσιμότητας σε περίπτωση απρόβλεπτων κλιματικών συνθηκών που εμποδίζουν τους γεωργούς να συμμορφωθούν με αυτές. Μία φορά ετησίως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τις παρεκκλίσεις αυτές.
Επιπλέον, εισάγονται ειδικές εξαιρέσεις από ορισμένα πρότυπα ΚΓΠΚ, όπως:
▪ για το ΚΓΠΚ 6 σχετικά με την εδαφοκάλυψη κατά τη διάρκεια ευαίσθητων περιόδων: τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία να αποφασίζουν ποια εδάφη θα προστατεύουν και σε ποια εποχή, με βάση τις εθνικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες
▪ για το ΚΓΠΚ 7 σχετικά με την αμειψισπορά: η αμειψισπορά θα παραμείνει η κύρια πρακτική, αλλά τα κράτη μέλη θα μπορούν να χρησιμοποιούν τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών ως εναλλακτική λύση· Αυτό είναι λιγότερο απαιτητικό για τους γεωργούς, ιδίως σε περιοχές που υπόκεινται σε ξηρασία ή υψηλές βροχοπτώσεις
▪ για την ΚΓΠΚ 8: οι γεωργοί θα υποχρεούνται μόνο να διατηρούν τα υφιστάμενα χαρακτηριστικά τοπίου και στο εξής θα ενθαρρύνονται, σε εθελοντική βάση, να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή να δημιουργούν νέα χαρακτηριστικά τοπίου μέσω οικολογικών προγραμμάτων.
Η εγκριθείσα αναθεώρηση εξαιρεί επίσης τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις κάτω των 10 εκταρίων από ελέγχους και κυρώσεις που σχετίζονται με τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αιρεσιμότητας στο πλαίσιο της ΚΓΠ.
Δεδομένου ότι αυτό αφορά το 65% των δικαιούχων της ΚΓΠ, αλλά αντιπροσωπεύει μόνο το 10 % περίπου της γεωργικής γης, θα μειώσει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο που σχετίζεται με τους ελέγχους τόσο για τους γεωργούς όσο και για τις εθνικές διοικήσεις, διατηρώντας παράλληλα τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Μεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη μέλη και τους γεωργούς
Σύμφωνα με τα προηγούμενα αιτήματα των κρατών μελών, η επανεξέταση θα διασφαλίσει ότι οι χώρες της ΕΕ μπορούν πλέον να τροποποιούν τα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ δύο φορές ετησίως σε μόνιμη βάση, αντί για μία φορά, όπως ισχύει σήμερα.
Αυτό θα παράσχει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία για την αντιμετώπιση των μεταβαλλόμενων συνθηκών. Επιπλέον, θα εξακολουθεί να είναι δυνατή η υποβολή τριών πρόσθετων αιτημάτων για αλλαγές καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού.
Επόμενα βήματα
Ο πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής Γεωργίας θα αποστείλει τώρα την επιστολή προσφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη διαδικασία κατεπείγοντος για την πρόταση αυτή. Η θέση του Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση αναμένεται να εγκριθεί από την ολομέλειά του στις 22-25 Απριλίου 2024.
Στη συνέχεια, ο κανονισμός εκδίδεται τυπικά από το Συμβούλιο, υπογράφεται από τους αντιπροσώπους του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα. Εάν όλα πάνε όπως έχει προγραμματιστεί, ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος της άνοιξης.
Δεδομένου του εξαιρετικά σύντομου χρονικού διαστήματος μεταξύ της έγκρισης της πρότασης από την Επιτροπή (15 Μαρτίου 2024) και της προβλεπόμενης έναρξης ισχύος της, αυτό καταδεικνύει τη δέσμευση των τριών θεσμικών οργάνων να αντιμετωπίσουν ταχέως την τρέχουσα κατάσταση των ευρωπαίων γεωργών.
