H Προεδρία του Συμβουλίου και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με στοχευμένη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/2031, γνωστού και ως φυτοϋγειονομικού νόμου.
Η αναθεώρηση αυτή αποσκοπεί στη βελτίωση και τον εξορθολογισμό της εφαρμογής και της επιβολής του κανονισμού.
Αυτή η στοχευμένη βελτίωση των υφιστάμενων φυτοϋγειονομικών κανόνων θα διασφαλίσει ότι θα συνεχίσουμε να είμαστε καλά εξοπλισμένοι για την αντιμετώπιση φυτοϋγειονομικών απειλών, απλουστεύοντας παράλληλα την επιβολή των κανόνων. Αυτό με τη σειρά του θα μειώσει τη γραφειοκρατία και τον διοικητικό φόρτο τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τις εθνικές αρχές.
Κύρια στοιχεία της προσωρινής συμφωνίας
Το προσωρινά συμφωνηθέν κείμενο αντικατοπτρίζει τους γενικούς στόχους της πρότασης της Επιτροπής.
Ειδικότερα, ο αναθεωρημένος κανονισμός αποσκοπεί:
-Στη βελτίωση των διαδικασιών για τον εντοπισμό και την καταχώριση στον κατάλογο των φυτών υψηλού κινδύνου, καθώς και για την υποβολή και εξέταση αιτήσεων προσωρινών παρεκκλίσεων από τις υποχρεώσεις εισαγωγής που προέρχονται από τρίτες χώρες
-Στην αποσαφήνιση των μέτρων για τους επιβλαβείς οργανισμούς που χαρακτηρίζονται ως επιβλαβείς οργανισμοί καραντίνας, αλλά οι οποίοι δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί πλήρως
-Στον εξορθολογισμό και απλούστευση των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων, χάρη στην αυξημένη ψηφιοποίηση, κάτι που θα συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας για τις αρμόδιες αρχές, καθώς και για τους φορείς εκμετάλλευσης
Ομάδα έκτακτης ανάγκης για την υγεία των φυτών
Οι δύο συννομοθέτες βελτίωσαν περαιτέρω την πρόταση της Επιτροπής προβλέποντας τη δημιουργία ενωσιακής ομάδας έκτακτης ανάγκης για την υγεία των φυτών.
Η ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες που θα διορίζονται από την Επιτροπή, βάσει προτάσεων των κρατών μελών. Αυτοί οι εμπειρογνώμονες θα έχουν διαφορετικές ειδικότητες στον τομέα της υγείας των φυτών και θα είναι σε θέση να βοηθήσουν σε περίπτωση νέων εστιών επιβλαβών οργανισμών στην ΕΕ.
Επιπλέον, θα μπορούσαν να παρέχουν σε όμορες τρίτες χώρες επείγουσα βοήθεια και εμπειρογνωμοσύνη σε περίπτωση επιδημικών εξάρσεων που θα μπορούσαν να πλήξουν την ΕΕ, εάν αυτό ζητηθεί από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη.
Πολυετή προγράμματα επισκοπήσεων
Προκειμένου να εξορθολογιστούν οι υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, οι συννομοθέτες συμφώνησαν να αυξήσουν τη διάρκεια των πολυετών προγραμμάτων επισκοπήσεων, τα οποία θα πρέπει πλέον να καταρτίζονται για περίοδο πέντε έως δέκα ετών, αντί της τρέχουσας περιόδου των πέντε έως επτά ετών. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις αρμόδιες αρχές.
Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση επιβλαβών οργανισμών, τα προγράμματα αυτά πρέπει να επανεξετάζονται και να επικαιροποιούνται ανάλογα με τη φυτοϋγειονομική κατάσταση.
Φυτοϋγειονομικά διαβατήρια
Σύμφωνα με το προσωρινά συμφωνηθέν κείμενο, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει μέσω εκτελεστικών πράξεων ποια φυτά, φυτικά προϊόντα ή άλλα αντικείμενα μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς φυτοϋγειονομικό διαβατήριο φυσικά συνδεδεμένο με αυτά λόγω, για παράδειγμα, του μεγέθους ή του σχήματος τους, γεγονός που θα καθιστούσε αδύνατη ή πολύ δύσκολη την προσάρτηση. Αυτά τα φυτά ή φυτικά προϊόντα θα έχουν αντ 'αυτού το φυτοϋγειονομικό διαβατήριο που συνδέεται με αυτά με τρόπο διαφορετικό από αυτόν μιας φυσικής προσκόλλησης.
Αυτή η αλλαγή στους ισχύοντες κανόνες βασίζεται στην πείρα που έχουν αποκτήσει μέχρι στιγμής οι επιχειρήσεις κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας για την υγεία των φυτών.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια, θα εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα μετά την αναθεώρηση από τους γλωσσομαθείς νομικούς.
Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/2031 αποτελεί επί του παρόντος το βασικό νομικό πλαίσιο για την πολιτική της ΕΕ για την υγεία των φυτών. Αποσκοπεί στην πρόληψη της εισόδου και της εξάπλωσης νέων επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών (των λεγόμενων «ενωσιακών επιβλαβών οργανισμών καραντίνας») και στην καταπολέμηση των επιβλαβών οργανισμών που είναι ήδη παρόντες στην ΕΕ («ρυθμιζόμενοι επιβλαβείς οργανισμοί μη καραντίνας»).
