Η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 θα είναι πιο δύσκολη για ορισμένα κράτη μέλη και περιφέρειες από ό,τι για άλλα. Για παράδειγμα, ορισμένα κράτη ή περιφέρειες εξαρτώνται περισσότερο από τα ορυκτά καύσιμα ή διαθέτουν βιομηχανίες υψηλής έντασης άνθρακα που απασχολούν σημαντικό αριθμό ατόμων.
Η ΕΕ έχει θεσπίσει μηχανισμό δίκαιης μετάβασης για την παροχή χρηματοδοτικής και τεχνικής στήριξης στις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες κατά τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Ο μηχανισμός αυτός θα συμβάλει στην κινητοποίηση τουλάχιστον 55 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027 για:
• ανθρώπους και κοινότητες — προσφέροντας δυνατότητες απασχόλησης και επανειδίκευσης, βελτιώνοντας την ενεργειακά αποδοτική στέγαση και καταπολεμώντας την ενεργειακή φτώχεια
• επιχειρήσεις — καθιστώντας ελκυστική για τις επενδύσεις τη μετάβαση σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προσφέροντας οικονομική στήριξη και επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία
• κράτη μέλη ή περιφέρειες — επενδύοντας σε νέες πράσινες θέσεις εργασίας, βιώσιμες δημόσιες μεταφορές, ψηφιακή συνδεσιμότητα και υποδομές καθαρής ενέργειας
Με συνολικό προϋπολογισμό 17,5 δισ. €, το ταμείο δίκαιης μετάβασης αποτελεί τον πρώτο πυλώνα του μηχανισμού, παρέχει δε ειδικά προσαρμοσμένη στήριξη για την ελάφρυνση του κοινωνικού και οικονομικού κόστους που προκύπτει από την πράσινη μετάβαση για τις περιφέρειες που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα και τις βιομηχανίες υψηλών εκπομπών.
Στηρίζει τις επενδύσεις σε:
• ΜΜΕ και νέες επιχειρήσεις
• έρευνα και καινοτομία
• τεχνολογίες καθαρής ενέργειας και μείωση των εκπομπών
• επανειδίκευση εργαζομένων και στήριξη για την αναζήτηση εργασίας
Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης της ΕΕ θα βοηθήσει περιφέρειες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ορυκτά καύσιμα και βιομηχανίες υψηλής έντασης άνθρακα να ενστερνιστούν τη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια.
55 δισ. ευρώ για μια δίκαιη μετάβαση
Για τον μετασχηματισμό προς ένα πιο πράσινο μέλλον απαιτείται η συνεισφορά του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή πρότεινε μια σειρά πρωτοβουλιών για τη βιώσιμη χρηματοδότηση:
• επενδυτικά σχέδια
• ταξινόμηση για πράσινες επενδύσεις
• κανόνες για τα πράσινα ομόλογα
Καθώς το 75% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ προέρχεται από την χρήση και παραγωγή ενέργειας, η απαλλαγή του τομέα της ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές αποτελεί καίριο βήμα για μία κλιματικά ουδέτερη ΕΕ.
Η ΕΕ εργάζεται σε διάφορα επίπεδα για την επίτευξη αυτών των στόχων:
• στηρίζει την ανάπτυξη και την υιοθέτηση καθαρότερων πηγών ενέργειας, όπως η ανανεώσιμη υπεράκτια ενέργεια και το υδρογόνο
• προωθεί την ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ
• αναπτύσσει διασυνδεδεμένες ενεργειακές υποδομές μέσω των ενεργειακών διαδρόμων της ΕΕ
• αναθεωρεί την ισχύουσα νομοθεσία για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των στόχων τους για το 2030
