Αυτό το άρθρο παρέχει μια επισκόπηση της οικονομικής απόδοσης και της απόδοσης των πόρων της γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Χρησιμοποιεί δείκτες για τη γεωργική παραγωγή, το γεωργικό εισόδημα και τις γεωργικές τιμές στην ΕΕ για τις οικονομικές επιδόσεις και δείκτες για τη γεωργική παραγωγή και την ενδιάμεση ανάλωση για τις επιδόσεις των πόρων. Τα δεδομένα προέρχονται από την Eurostat και τις συλλογές γεωργικών στατιστικών: οικονομικοί λογαριασμοί για τη γεωργία, δείκτες γεωργικών τιμών (ΔΤΚ) και γεωργοπεριβαλλοντικοί δείκτες (AEI).
Αξία της γεωργικής παραγωγής
Η γεωργία είναι μια δραστηριότητα που εμπίπτει στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, ο οποίος ασχολείται με την εξόρυξη ή τη συγκομιδή προϊόντων από τη γη. Σε ένα λογιστικό πλαίσιο, ένας κλάδος είναι ένας κλάδος οικονομικής δραστηριότητας. Ο όρος «γεωργική βιομηχανία» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον κλάδο της γεωργικής παραγωγής, αλλά δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως συμπέρασμα ότι η γεωργία είναι εκβιομηχανισμένη ή ότι αφορά τη μεταποίηση πρώτων υλών.
Στο παρόν άρθρο, ο όρος «γεωργική βιομηχανία» χρησιμοποιείται μόνο όταν απαιτούνται ακριβείς λογιστικοί όροι, ενώ ο όρος «γεωργικός τομέας» χρησιμοποιείται αλλού.
Η γεωργία συνέβαλε κατά 1,3 % στο ΑΕΠ της ΕΕ το 2024, ποσοστό περίπου ίδιο με εκείνο που είχε σημειωθεί πριν από 15 έτη.
Η γεωργική παραγωγή στην ΕΕ από εκατομμύρια κατά κύριο λόγο μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις καταλήγει να είναι μεγάλη επιχείρηση, ακόμη και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η σημασία της ως βασικού δομικού στοιχείου για την κατάντη βιομηχανία μεταποίησης τροφίμων και ποτών. Ο γεωργικός τομέας συνεισέφερε περίπου 228,3 δισ. ευρώ στο συνολικό ΑΕΠ της ΕΕ το 2024. Για να το θέσουμε αυτό σε κάποιο πλαίσιο, η συμβολή της γεωργίας στην οικονομία της ΕΕ ήταν πολύ παρόμοια με το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2024, τη 16η μεγαλύτερη οικονομία μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Η συμβολή αυτή (ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε τιμές παραγωγού, η οποία είναι συγκρίσιμη με το ΑΕΠ σε τιμές αγοράς) είναι η διαφορά μεταξύ της αξίας της γεωργικής παραγωγής και της αξίας των διαφόρων δαπανών εισροών που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία παραγωγής, προσαρμοσμένη για να ληφθούν υπόψη οι φόροι και οι επιδοτήσεις επί των προϊόντων. Ως εκ τούτου, είναι ενδιαφέρον να εξεταστεί η δομή και η σύνθεση της αξίας της γεωργικής παραγωγής και των διαφόρων εισροών που χρησιμοποιούνται.
Ο γεωργικός κλάδος δημιούργησε προστιθέμενη αξία 234,1 δισ. ευρώ το 2024
H ακαθάριστη προστιθέμενη αξία από τον γεωργικό κλάδο της ΕΕ, που είναι η διαφορά μεταξύ της αξίας όλων όσων παρήγαγε ο πρωτογενής γεωργικός τομέας της ΕΕ και του κόστους των υπηρεσιών και των αγαθών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγική διαδικασία, εκτιμάται ότι ανήλθε σε 234,1 δισ. ευρώ το 2024. Ένας τρόπος για να εξεταστεί αυτό είναι ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία (γνωστή ως ενδιάμεση ανάλωση), η γεωργική βιομηχανία της ΕΕ δημιούργησε προστιθέμενη αξία ύψους 0,78 ευρώ. Αυτή η σχετική προστιθέμενη αξία αυξήθηκε απότομα το 2024 και εκτιμάται ότι υπερέβη ελαφρώς την προηγούμενη, μεσοπρόθεσμη, σχετικά υψηλή το 2017.
Η αξία της παραγωγής που παρήγαγε ο γεωργικός κλάδος παραγωγής της ΕΕ ανήλθε σε 532,4 δισ. EUR το 2024
Η αξία όλων όσων παρήγαγε ο γεωργικός κλάδος παραγωγής της ΕΕ το 2024 εκτιμάται σε 532,4 δισ. EUR· αυτό περιλαμβάνει την αξία των καλλιεργειών, των ζώων, των γεωργικών υπηρεσιών, καθώς και ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών που δεν ήταν αυστηρά γεωργικά, αλλά δεν μπορούσαν να μετρηθούν χωριστά.
Το ήμισυ (50,0 %) της εκτιμώμενης αξίας της συνολικής παραγωγής του γεωργικού κλάδου παραγωγής της ΕΕ το 2024 προήλθε από καλλιέργειες (266,4 δισ. EUR), στο πλαίσιο των οποίων τα κηπευτικά και τα κηπευτικά φυτά, καθώς και τα σιτηρά, ήταν οι πιο πολύτιμες καλλιέργειες. Λίγο περισσότερο από τα δύο πέμπτα (40,6%) της συνολικής παραγωγής προέρχονταν από ζώα και ζωικά προϊόντα (216,1 δισ. ευρώ), η πλειονότητα των οποίων προερχόταν από γάλα και χοίρους. Οι γεωργικές υπηρεσίες (26,1 δισ. ευρώ) και οι μη διαχωρίσιμες μη γεωργικές δραστηριότητες (23,8 δισ. ευρώ) συνεισέφεραν το υπόλοιπο (9,4 %).
Οι συνεισφορές από τις χώρες της ΕΕ διέφεραν σημαντικά, αντικατοπτρίζοντας τις διαφορές στους παραγόμενους όγκους, τις τιμές που ελήφθησαν, καθώς και το μείγμα καλλιεργειών, εκτρεφόμενων ζώων, συλλεγόμενων ζωικών προϊόντων και προσφερόμενων υπηρεσιών. Η σαφής πλειοψηφία (57,8%) της εκτιμώμενης συνολικής αξίας παραγωγής της γεωργικής βιομηχανίας της ΕΕ προήλθε από τις «τέσσερις μεγάλες» χώρες της Γαλλίας (89,4 δισ. ευρώ), της Γερμανίας (75,5 δισ. ευρώ), της Ιταλίας (75,4 δισ. ευρώ) και της Ισπανίας (67,5 δισ. ευρώ). Η επόμενη ομάδα χωρών της ΕΕ ήταν οι Κάτω Χώρες (41,2 δισ. ευρώ), η Πολωνία (37,8 δισ. ευρώ) και η Ρουμανία (20,5 δισ. ευρώ). Τα τρία τέταρτα (76,5 %) της εκτιμώμενης συνολικής αξίας της γεωργικής παραγωγής της ΕΕ το 2024 προέρχονταν από αυτές τις επτά χώρες της ΕΕ.
Η ενδιάμεση ανάλωση για τον γεωργικό κλάδο παραγωγής της ΕΕ ανήλθε σε 298,3 δισ. ευρώ το 2024
Για την παραγωγή όλων αυτών των εκροών πραγματοποιήθηκαν δαπάνες. Οι γεωργοί έπρεπε να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες για να χρησιμοποιηθούν ως εισροές στην παραγωγική διαδικασία· αγόρασαν είδη όπως σπόρους, λιπάσματα, ζωοτροφές και καύσιμα για τους ελκυστήρες τους, καθώς και κτηνιατρικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων. Το συνολικό κόστος μειώθηκε εκ νέου το 2024 (λόγω του χαμηλότερου κόστους για τις ζωοτροφές, τα λιπάσματα και την ενέργεια και τα λιπαντικά), μετά την απότομη αύξησή του το 2022 λόγω των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της επακόλουθης αστάθειας στις αγορές. Αυτό το κόστος εισροών ονομάζεται «ενδιάμεση ανάλωση» σε λογιστικό πλαίσιο. Η ενδιάμεση ανάλωση για τον γεωργικό κλάδο εκτιμάται ότι ανήλθε σε 298,3 δισ. ευρώ για το σύνολο της ΕΕ το 2024, περίπου 24,2 δισ. ευρώ λιγότερο από ό,τι το 2022.
Μετά την ταχεία αύξηση της συνολικής τιμής των αγαθών και των υπηρεσιών που καταναλώνονται στη γεωργία το 2022 (+27,3%), σημειώθηκε μέτρια μείωση το 2023 (-2,8%), η οποία απέκτησε δυναμική το 2024 (εκτιμάται σε -5,7%). Αυτή η εντονότερη ύφεση το 2024 οφειλόταν στις χαμηλότερες τιμές των λιπασμάτων και των βελτιωτικών εδάφους (εκτιμάται σε -17,8 %), των ζωοτροφών (εκτιμάται σε -12,9%) και της ενέργειας και των λιπαντικών (εκτιμάται σε -6,2%). Ωστόσο, οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται για τις γεωργικές υπηρεσίες (κατ’ εκτίμηση +5,7%), τη συντήρηση των υλικών (κατ’ εκτίμηση +5,5%), τις κτηνιατρικές δαπάνες (κατ’ εκτίμηση +4,9%), τη συντήρηση των κτιρίων (κατ’ εκτίμηση +4,1%) και τους σπόρους προς σπορά και το μητρικό υλικό (κατ’ εκτίμηση +2,5%).
Ορισμένες δαπάνες συνδέονται με την εκτροφή ζώων· απαιτούσαν ζωοτροφές, οι οποίες αντιστοιχούσαν κατ’ εκτίμηση στο 36,3% της συνολικής ενδιάμεσης ανάλωσης, και κτηνιατρικές υπηρεσίες (επί πλέον 2,3 %). Ομοίως, ορισμένες δαπάνες συνδέονται με την καλλιέργεια· οι γεωργοί απαιτούσαν σπόρους και φυτά (κατ’ εκτίμηση 5,2% του συνολικού κόστους) και πολλά χρησιμοποιημένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα και φυτοφάρμακα (ένα επιπλέον 4,8%), καθώς και λιπάσματα και βελτιωτικά εδάφους (κατ’ εκτίμηση 6,7%). Άλλες δαπάνες είναι κοινές για όλους τους τύπους γεωργικών εκμεταλλεύσεων, ανεξάρτητα από το αν είναι εξειδικευμένου ή μικτού τύπου.
Η αξία της παραγωγής που παρήγαγε ο γεωργικός κλάδος παραγωγής της ΕΕ το 2024 συνέχισε να υποχωρεί ελαφρώς από την κορύφωση που καταγράφηκε το 2022
Η εκτιμώμενη αξία της γεωργικής παραγωγής το 2024 μειώθηκε ελαφρώς σε ονομαστικούς όρους (-0,9%) από το επίπεδο του 2023, το οποίο ήταν από μόνο του μικρότερο (-1,5%) από την ανώτατη τιμή της παραγωγής το 2022. Αυτή η μεταβολή της ονομαστικής αξίας αντανακλούσε το αποτέλεσμα μιας μικρής αύξησης του όγκου της παραγωγής (εκτιμάται σε +1,0%) και της μείωσης της ονομαστικής τιμής των γεωργικών αγαθών και υπηρεσιών συνολικά (εκτιμάται σε -1,8%).
Η ελαφρά μείωση της αξίας παραγωγής του γεωργικού κλάδου παραγωγής της ΕΕ το 2024 αντανακλούσε έντονες αντιθέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης της αξίας σημειώθηκαν στην Κροατία (εκτιμάται σε +8,6 %), την Ιρλανδία (εκτιμάται σε +8,2 %), τη Σουηδία και τη Λετονία (εκτιμάται σε +5,8 %), με τις μεγαλύτερες μειώσεις να σημειώνονται στη Βουλγαρία (εκτιμάται σε -7,9 %), τη Ρουμανία (εκτιμάται σε -7,2 %), τη Γαλλία (-6,7 %) και την Ουγγαρία (εκτιμάται σε -6,1 %).
Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία που παρήγαγε ο γεωργικός κλάδος παραγωγής της ΕΕ το 2024 συνέχισε την ανοδική της τάση
Η αξία των ενδιάμεσων αγαθών και υπηρεσιών που χρησιμοποιήθηκαν από τον γεωργικό κλάδο παραγωγής το 2024 συνέχισε να υποχωρεί από το υψηλό επίπεδο του 2022. Εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 4,7% σε σύγκριση με την τιμή του 2023. Με την εκτιμώμενη αξία της γεωργικής παραγωγής να μειώνεται μόνο ελαφρώς (-0,9%), αυτό είχε ως αποτέλεσμα εκτιμώμενη αύξηση κατά 4,5% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας που παρήγαγε ο γεωργικός κλάδος παραγωγής το 2024. Αυτή η αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας συνέχισε την ανοδική τάση από το 2010.
Παραγωγικότητα της γεωργικής εργασίας
Οι οικονομικές επιδόσεις του γεωργικού κλάδου παραγωγής μπορούν να μετρηθούν με βάση την καθαρή προστιθέμενη αξία σε κόστος συντελεστών παραγωγής, η οποία είναι η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία προσαρμοσμένη για την ανάλωση παγίου κεφαλαίου και επιδοτήσεων και φόρων επί της παραγωγής. Είναι επίσης γνωστό ως εισόδημα συντελεστών παραγωγής, καθώς είναι η διαθέσιμη αμοιβή για όλους τους συντελεστές παραγωγής (γη, κεφάλαιο και εργασία).
Το εισόδημα μπορεί να εκφραστεί ανά ισοδύναμο εργασίας πλήρους απασχόλησης. Ως εκ τούτου, θεωρείται μέτρο μερικής παραγωγικότητας της εργασίας· αποτελεί μέτρο της καθαρής προστιθέμενης αξίας από το ισοδύναμο κάθε εργαζομένου πλήρους απασχόλησης στον γεωργικό κλάδο. Αυτός ο δείκτης παραγωγικότητας μετράται σε πραγματικούς όρους (προσαρμοσμένος για τον πληθωρισμό) και εκφράζεται ως δείκτης (που ονομάζεται Δείκτης Α). Δεν πρέπει να συγχέεται με το συνολικό εισόδημα των γεωργικών νοικοκυριών ή το εισόδημα ενός ατόμου που εργάζεται στη γεωργία.
Για να κατανοήσουμε την ανάπτυξη αυτού του μέτρου του γεωργικού εισοδήματος, είναι πρώτα απαραίτητο να κατανοήσουμε την ανάπτυξη της γεωργικής εργασίας μεταξύ της οποίας αυτή η αμοιβή κατανέμεται πλασματικά. Με τόσες πολλές εισροές μερικής, εποχιακής και άμισθης εργασίας στη γεωργία, ο όγκος της εργασίας που πραγματικά εκτελείται στις γεωργικές δραστηριότητες περιγράφεται καλύτερα όταν χρησιμοποιείται μια μονάδα που ονομάζεται ετήσια μονάδα εργασίας (ΕΜΕ). Η μονάδα αυτή εκφράζει τον όγκο της εργασίας που εκτελείται σε ισοδύναμα εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Η πτωτική τάση του όγκου του γεωργικού εργατικού δυναμικού στην ΕΕ συνεχίστηκε το 2024
Η εισροή γεωργικής εργασίας στην ΕΕ ισοδυναμούσε με 7,6 εκατομμύρια εργαζομένους πλήρους απασχόλησης το 2024.
Η πλειονότητα της συνολικής εισροής γεωργικής εργασίας είναι μη μισθωτή εργασία· ισοδυναμούσε με 5,3 εκατομμύρια εργαζομένους πλήρους απασχόλησης το 2024. Η μισθωτή εργασία ισοδυναμούσε με 2,3 εκατομμύρια εργαζομένους πλήρους απασχόλησης το 2024.
Υπάρχει μια από μακρού καθιερωμένη πτωτική τάση στον αριθμό των ατόμων που εργάζονται στον γεωργικό τομέα της ΕΕ. Κατά την περίοδο μεταξύ 2009 και 2024, σημειώθηκε απώλεια ίση με 3,5 εκατομμύρια εργαζομένους πλήρους απασχόλησης σε ολόκληρη την ΕΕ, που ισοδυναμεί με ετήσιο μέσο ποσοστό μείωσης 2,5 % ετησίως. Η πτωτική τάση συνεχίστηκε το 2024, αν και εκτιμάται με βραδύτερο ρυθμό (-0,6%).
Το 2024 χρησιμοποιήθηκαν λιγότερες συνολικές εισροές γεωργικής εργασίας στις περισσότερες χώρες της ΕΕ σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με ιδιαίτερα έντονες και ανανεωμένες συρρικνώσεις στη Βουλγαρία (εκτιμάται σε -8,1%) και την Ουγγαρία (εκτιμάται σε -5,6%). Ωστόσο, υπήρχαν ορισμένες χώρες στις οποίες ο όγκος εργασίας που χρησιμοποιήθηκε το 2024 εκτιμήθηκε ότι ήταν υψηλότερος, με τη Λιθουανία (+2,1%) και την Κύπρο (+1,2%) να σημειώνουν την ισχυρότερη ανάκαμψη.
Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, ιδίως στη Φινλανδία και την Ιταλία, το 2024 χρησιμοποιήθηκε περισσότερο μισθωτό γεωργικό εργατικό δυναμικό από ό,τι το 2023, γεγονός που αντικατοπτρίζει εν μέρει την αύξηση των απαιτήσεων πρόσληψης σε εποχιακές περιόδους αιχμής. Αυτό ερχόταν συχνά σε αντίθεση με τη συνολική μείωση της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής εργασίας.
Μακροπρόθεσμα, η χρησιμοποιούμενη γεωργική εργασία παρουσιάζει σταθερή μείωση.
Η συνολική εισροή γεωργικής εργασίας μειώθηκε απότομα σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ κατά τη διάρκεια της δεκαπενταετούς περιόδου μεταξύ 2009 και 2024· τα υψηλότερα ποσοστά μείωσης σημειώθηκαν στη Βουλγαρία (κατά μέσο όρο -7,7% ετησίως), τη Σλοβακία (-5,2% ετησίως), τη Ρουμανία (-4,4% ετησίως) και την Εσθονία (-3,8% ετησίως).
Αυτή η συρρίκνωση του γεωργικού εργατικού δυναμικού αντανακλούσε τόσο τους παράγοντες ώθησης όσο και έλξης· σημειώθηκαν μεγάλα βήματα όσον αφορά τη μηχανοποίηση και την αποτελεσματικότητα, αφενός, και, αφετέρου, μια ευρύτερη επιλογή ελκυστικών ευκαιριών απασχόλησης σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Οι κύριες εξαιρέσεις σε αυτή τη γενική τάση ήταν η Μάλτα (+2,8% ετησίως κατά μέσο όρο), η Ιρλανδία (+0,5% ετησίως κατά μέσο όρο) και οι Κάτω Χώρες (+0,3% ετησίως κατά μέσο όρο).
Η συρρίκνωση της συνολικής συμβολής της ΕΕ στην εργασία από μη μισθωτή εργασία μεταξύ 2009 και 2024 (-3,3% ετησίως κατά μέσο όρο) ερχόταν σε αντίθεση με τη σταθερότητα της συμβολής της ΕΕ στην εργασία από μισθωτή εργασία (+ 0,1% ετησίως κατά μέσο όρο).
Κατά την περίοδο αυτή, σημειώθηκε αύξηση της χρήσης της εισροής μισθωτής εργασίας στο Λουξεμβούργο (+2,9% ετησίως κατά μέσο όρο), την Ιρλανδία (+2,8% ετησίως κατά μέσο όρο), την Αυστρία και το Βέλγιο (και οι δύο +2,0% ετησίως κατά μέσο όρο) και την Κροατία (και οι δύο +1,5% ετησίως κατά μέσο όρο), μεταξύ άλλων. Αντιθέτως, στη Σλοβακία (-3,8% ετησίως κατά μέσο όρο), τη Σλοβενία (-3,1% ετησίως κατά μέσο όρο), την Ελλάδα (-2,2 % ετησίως κατά μέσο όρο) και την Τσεχία (-2,1% ετησίως κατά μέσο όρο) σημειώθηκαν έντονες συστολές στη χρήση της εισροής μισθωτής εργασίας.
Το γεωργικό εισόδημα, όπως ορίζεται από το πραγματικό εισόδημα συντελεστών παραγωγής ανά ΕΜΕ, αυξήθηκε για την ΕΕ το 2024 (εκτιμάται σε +1,9 %)
Το γεωργικό εισόδημα, όπως ορίζεται από το αποπληθωρισμένο (πραγματικό) εισόδημα συντελεστών παραγωγής ανά ΕΜΕ και εκφράζεται ως δείκτης (που ονομάζεται δείκτης Α), για την ΕΕ στο σύνολό της το 2024 εκτιμάται ότι ήταν κατά 1,9% υψηλότερο από ό,τι το 2023. Αυτό αντανακλούσε υψηλότερο επίπεδο εισοδήματος συντελεστών παραγωγής σε σύγκριση με το 2023 (εκτιμώμενο +1,3%), το οποίο επιτεύχθηκε θεωρητικά με μικρότερη συνολική εισροή γεωργικής εργασίας (μείωση κατά -0,6%).
Η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ εκτίμησε ότι ο εν λόγω δείκτης γεωργικού εισοδήματος ανά ΕΜΕ θα αυξηθεί το 2024, γεγονός που στηρίζει τη συνολική αύξηση σε επίπεδο ΕΕ στο σύνολό της. Τα υψηλότερα εκτιμώμενα ποσοστά αύξησης σημειώθηκαν στη Λετονία (+34,0%), την Ιρλανδία (+31,5%), το Λουξεμβούργο (+25,0%), τη Σουηδία (+23,9%) και τη Λιθουανία (+20,0%). Από τον μικρότερο αριθμό χωρών της ΕΕ στις οποίες ο εν λόγω δείκτης γεωργικού εισοδήματος μειώθηκε το 2024, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Ρουμανία (εκτιμάται σε 19,1%) και στην Ουγγαρία (εκτιμάται σε 10,0%).
Οι εκτιμήσεις του 2024 επιβεβαιώνουν την ανοδική τάση του δείκτη γεωργικού εισοδήματος για την ΕΕ
Το γεωργικό εισόδημα ανά ΕΜΕ για το σύνολο της ΕΕ εκτιμάται ότι αυξήθηκε ελαφρώς το 2024 (+1,9%), μετά από σχετικά απότομη συρρίκνωση το 2023 (-7,7%). Η τελευταία αυτή εξέλιξη επιβεβαιώνει την ανοδική τάση από το σχετικά χαμηλό επίπεδο του 2009. Κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιόδου, αυτή η ανοδική εξέλιξη αντανακλούσε την αύξηση του εισοδήματος των συντελεστών παραγωγής σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση των εισροών γεωργικής εργασίας.
Το γεωργικό εισόδημα ανά ΕΜΕ για το σύνολο της ΕΕ εκτιμάται ότι ήταν κατά 91,6% υψηλότερο το 2024 από ό,τι πριν από δεκαπέντε έτη το 2009. Κατά την ίδια περίοδο, το εισόδημα των συντελεστών παραγωγής ήταν κατά 31,2% υψηλότερο, αλλά η εισροή γεωργικής εργασίας είχε συρρικνωθεί κατά 31,5%.
Επιδόσεις του γεωργικού τομέα ως προς τους πόρους
Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την αποτελεσματικότητα με την οποία χρησιμοποιούνται οι πόροι. Προκειμένου να καταστεί πιο βιώσιμη, μια οικονομία θα πρέπει να αποσυνδέσει την οικονομική ανάπτυξη από τη χρήση των πόρων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της. Σημειώστε ότι αυτή είναι μια διαφορετική αλλά συνδεδεμένη έννοια με την παραγωγικότητα, η οποία μετρά την οικονομική παραγωγή ανά μονάδα εισροής.
Για την καλύτερη παρακολούθηση αυτής της βιωσιμότητας, οι τιμές θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος της χρήσης των πόρων. Ωστόσο, τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα των γεωργικών δραστηριοτήτων σπάνια τιμολογούνται. Πράγματι, οι λεγόμενοι «πράσινοι λογαριασμοί» για τη γεωργία απέχουν πολύ από την ολοκλήρωσή τους, ούτε οι πράσινοι δείκτες αποδοτικότητας που θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτούς. Γίνεται πολλή δουλειά σε αυτόν τον τομέα: Η ΓΔ AGRI έχει αναπτύξει μοντέλα "αγρο-βιωσιμότητας" και καταβάλλονται προσπάθειες για την ανάπτυξη δεικτών συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής για τη γεωργία, οι οποίοι εξετάζουν ένα μέτρο της γεωργικής παραγωγής έναντι ενός συνδυασμένου μέτρου της εισροής από την ενδιάμεση ανάλωση, τη γη, την εργασία και το κεφάλαιο, καθώς και μέτρα βιώσιμης παραγωγικότητας.
Ωστόσο, από τους ΟΛΓ μπορεί να συναχθεί κάποια ευρεία ένδειξη των επιδόσεων της γεωργίας όσον αφορά τους πόρους, εξετάζοντας τις τάσεις στον «όγκο» των παραγόμενων εκροών και των αγαθών και υπηρεσιών που εξαντλούνται ή «καταναλώνονται» ως εισροές στην παραγωγική διαδικασία. Οι όγκοι αυτοί προέρχονται από την ανάλυση των αξιών σε συνιστώσες τιμής και όγκου. Αυτοί οι τεκμαρτοί όγκοι δεν είναι ποσότητες· δεν μετρώνται σε χιλιόγραμμα ή τόνους. Ονομάζονται «όγκοι» επειδή αποτυπώνουν όχι μόνο τις αλλαγές που σχετίζονται με την ποσότητα αλλά και με την ποιότητα καθώς και τη σύνθεση, κάτι που είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου. Ως δείκτες, παρέχουν μια επισκόπηση των τάσεων όσον αφορά τον όγκο των εισροών και των εκροών, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ορισμένους δείκτες παραγωγικότητας και επιδόσεων.
Οι μεταβολές του όγκου παραγωγής του γεωργικού κλάδου παραγωγής αντανακλούσαν σε μεγάλο βαθμό τις μεταβολές του όγκου των εισροών αγαθών και υπηρεσιών που χρησιμοποιήθηκαν
Μεταξύ 2009 και 2021, σημειώθηκε ανοδική τάση του όγκου παραγωγής του γεωργικού κλάδου παραγωγής της ΕΕ. Ωστόσο, τόσο το 2022 όσο και το 2023, σημειώθηκαν μειώσεις πριν από την εκτιμώμενη ανάκαμψη το 2024. Ο όγκος παραγωγής του γεωργικού κλάδου παραγωγής της ΕΕ εκτιμάται ότι ήταν κατά 6,8% υψηλότερος το 2024 σε σύγκριση με το 2009.Σε μεγάλο βαθμό, αυτή η εξέλιξη του όγκου της παραγωγής υποστηρίχθηκε από παρόμοιες εξελίξεις στον όγκο των εισροών αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώθηκαν (+7,2% μεταξύ 2009 και 2024).
Μόνο το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες κατέγραψαν αύξηση της γεωργικής παραγωγής σε συνδυασμό με μείωση της χρήσης ενδιάμεσης ανάλωσης κατά την περίοδο μεταξύ 2009 και 2024.
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι αλλαγές αυτές ενδέχεται, εν μέρει, να αντικατοπτρίζουν τις αλλαγές στη δομή των γεωργικών βιομηχανιών στις χώρες αυτές, καθώς και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων.
