Το σύστημα για την προστασία των επιχειρήσεων της ΕΕ από τις εισαγωγές που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ και επιδοτήσεων συνέχισε να λειτουργεί καλά το 2020, χάρη στους σθεναρούς και καινοτόμους τρόπους χρήσης από την ΕΕ των μέσων εμπορικής άμυνας (ΜΕΑ), παρά τις πρακτικές προκλήσεις που έθεσε η πανδημία COVID-19.
Το εν λόγω σύστημα αποτελεί μέρος της νέας εμπορικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας η ΕΕ υιοθετεί πιο δυναμική στάση για την υπεράσπιση των συμφερόντων της έναντι των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Στο τέλος του 2020 η ΕΕ διατηρούσε σε ισχύ 150 μέτρα εμπορικής άμυνας, αριθμός ανάλογος με τα επίπεδα δραστηριότητας των προηγούμενων ετών, με αύξηση του αριθμού των υποθέσεων που υποβλήθηκαν προς τα τέλη του 2020. Επιπλέον, για πρώτη φορά, η Επιτροπή αντιμετώπισε ένα νέο είδος επιδότησης που παρείχαν τρίτες χώρες, με τη μορφή διασυνοριακής χρηματοδοτικής στήριξης, το οποίο αποτελούσε σοβαρή πρόκληση για τις εταιρείες της ΕΕ.
Τα κυριότερα γεγονότα του 2020 στον τομέα της εμπορικής άμυνας είναι τα ακόλουθα:
Συνέχιση της αυξημένης δραστηριότητας της ΕΕ στον τομέα της εμπορικής άμυνας
Λόγω της πανδημίας COVID-19, η Επιτροπή χρειάστηκε να εισαγάγει γρήγορα ορισμένες προσωρινές αλλαγές στις πρακτικές εργασίας της, ιδίως όσον αφορά τις επιτόπιες επισκέψεις επαλήθευσης. Με τον τρόπο αυτό, η Επιτροπή κατάφερε να συνεχίσει να εφαρμόζει τα μέσα εμπορικής άμυνας με τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα και χωρίς μείωση των επιπέδων δραστηριότητάς της. Στο τέλος του 2020, τα 150 μέτρα εμπορικής άμυνας που διατηρούσε σε ισχύ η ΕΕ —10 περισσότερα απ' ό,τι στο τέλος του 2019— περιλάμβαναν 128 μέτρα αντιντάμπινγκ, 19 μέτρα κατά των επιδοτήσεων και 3 μέτρα διασφάλισης.
Το 2020 η Επιτροπή κίνησε:
- 15 έρευνες, σε σύγκριση με 16 το 2019, και επέβαλε 17 προσωρινά και οριστικά μέτρα, έναντι 15 το 2019·
- 28 διαδικασίες επανεξέτασης, σε σύγκριση με 23 το προηγούμενο έτος.
Ο μεγαλύτερος αριθμός μέτρων εμπορικής άμυνας της ΕΕ αφορά εισαγωγές από:
- την Κίνα (99 μέτρα)·
- τη Ρωσία (9 μέτρα)·
- την Ινδία (7 μέτρα)·
- τις Ηνωμένες Πολιτείες (6 μέτρα).
Αντιμετώπιση νέων μορφών επιδοτήσεων
Το 2020 η Επιτροπή ενέτεινε τη δράση της κατά των επιδοτήσεων που χορηγούν τρίτες χώρες. Ειδικότερα, η Επιτροπή επέβαλε αντισταθμιστικούς δασμούς στη διασυνοριακή χρηματοδοτική στήριξη που παρείχε η Κίνα σε κινεζικής ιδιοκτησίας εταιρείες με έδρα την Αίγυπτο που κατασκευάζουν υφάσματα από υαλοΐνες και προϊόντα συνεχούς υαλονήματος για εξαγωγή στην ΕΕ.
Αυτό σημαίνει ότι, για πρώτη φορά, η Επιτροπή αντιμετώπισε διασυνοριακές επιδοτήσεις που χορηγεί μια χώρα σε επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε άλλη χώρα για εξαγωγές προς την ΕΕ.
Στήριξη και υπεράσπιση των ενωσιακών εξαγωγέων που αντιμετωπίζουν έρευνες εμπορικής άμυνας σε εξαγωγικές αγορές
Η σημασία της παρακολούθησης των μέτρων εμπορικής άμυνας που λαμβάνουν οι τρίτες χώρες καταδείχθηκε εκ νέου το 2020. Ο αριθμός των μέτρων εμπορικής άμυνας που εφαρμόζουν τρίτες χώρες και τα οποία επηρεάζουν τους εξαγωγείς της ΕΕ έφθασε στο υψηλότερο επίπεδό του από τότε που η Επιτροπή ξεκίνησε να παρακολουθεί τα σχετικά στοιχεία, με 178 μέτρα σε ισχύ. Επιπλέον, ο αριθμός των υποθέσεων που κινήθηκαν επίσης αυξήθηκε το 2020, και ανήλθε σε 43, σε σύγκριση με 37 το προηγούμενο έτος.
Η έκθεση περιγράφει τις ενέργειες στις οποίες προέβη η Επιτροπή για να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή των κανόνων του ΠΟΕ και την αντιμετώπιση διαδικαστικών σφαλμάτων και νομικών ασυνεπειών, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε κατάχρηση των μέσων εμπορικής άμυνας από τρίτες χώρες. Οι παρεμβάσεις της Επιτροπής αποδείχθηκαν αποτελεσματικές σε ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες δεν επιβλήθηκαν εντέλει μέτρα, με όφελος για σημαντικά εξαγωγικά προϊόντα της ΕΕ, όπως τα κεραμικά πλακίδια και τα λιπάσματα.
Ιδιαίτερη έμφαση στην παρακολούθηση και την επιβολή
Το 2020 δόθηκε ξανά έμφαση στην παρακολούθηση των μέτρων που ήταν σε ισχύ, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στις πρακτικές εποπτείας, ώστε να διασφαλιστεί η συνεχής αποτελεσματικότητα των μέσων εμπορικής άμυνας. Συμμετοχή στο πλαίσιο αυτό είχαν και οι τελωνειακές αρχές, η βιομηχανία της ΕΕ και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Συνεχίζοντας τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των αποπειρών εξαγωγέων να αποφύγουν τα μέτρα, η Επιτροπή το 2020 κίνησε τρεις έρευνες κατά της καταστρατήγησης και ολοκλήρωσε πέντε τέτοιες έρευνες, σε τέσσερις δε περιπτώσεις τα μέτρα επεκτάθηκαν ώστε να αντιμετωπιστούν επίσης οι εισαγωγές από τρίτες χώρες όπου διαπιστώθηκε ότι είχε πραγματοποιηθεί μεταφόρτωση.
Η έκθεση υπενθυμίζει επίσης τα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου του Ιουλίου του 2020, τα οποία επιβεβαίωσαν την επιτυχή εφαρμογή των μέσων εμπορικής άμυνας της ΕΕ από την Επιτροπή. Στην έκθεση διατυπώνονται ορισμένες συστάσεις για την περαιτέρω βελτίωση της ανταπόκρισης της Επιτροπής στις προκλήσεις που θέτουν οι αθέμιτες εμπορικές εισαγωγές, τις οποίες η Επιτροπή άρχισε να εφαρμόζει το 2020, όπως η βελτίωση της παρακολούθησης για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των μέτρων.
