Δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση, αντικείμενο της οποίας είναι ο καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων για τον χαρακτηρισμό μιας αγροτικής εκμετάλλευσης ως Πολυλειτουργικό Αγρόκτημα και η απονομή σήματος.
Στόχος είναι η ενίσχυση της αγροτικής δραστηριότητας, η προαγωγή εναλλακτικών μορφών αγροτικής δραστηριότητας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, δικαίωμα δημιουργίας και λειτουργίας πολυλειτουργικών αγροκτημάτων έχουν:
α) Οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) βάσει του ν. 3874/2010 (Α’ 151), που τηρείται από το ΥΠΑΑΤ, όπως κάθε φορά ισχύει και πληρούν τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης,
β) συμπράξεις φυσικών ή/και νομικών προσώπων εγγεγραμμένων στο ΜΑΕΕ που πληρούν τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης και
γ) συμπράξεις φυσικών ή/και νομικών προσώπων εγγεγραμμένων στο ΜΑΕΕ που πληρούν τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης με άλλα φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, με την προϋπόθεση ότι ο/οι εγγεγραμμένος/ οι στο ΜΑΑΕ μετέχει/-ουν με ποσοστό τουλάχιστον 50% στη σύμπραξη.
Η απονομή του σήματος παρέχει στο δικαιούχο χρήσης τη δυνατότητα:
α. Να επιθέτει το σήμα αποκλειστικά και μόνο στα προϊόντα οικοτεχνικής του παραγωγής,
β. να χαρακτηρίζει με το σήμα τις υπηρεσίες για τις οποίες αυτό έχει απονεμηθεί,
γ. να χρησιμοποιεί το σήμα σε έντυπο και διαφημιστικό υλικό για την προβολή και την προώθηση των προανα φερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών
Απαιτήσεις για την Απονομή Σήματος Πολυλειτουργικού Αγροκτήματος
Α) ΓΕΝΙΚΑ
1. Ως ελάχιστη ενιαία έκταση λειτουργίας ενός πολυλειτουργικού αγροκτήματος ορίζονται τα τέσσερα (4) στρέμματα. Στην έννοια της ενιαίας έκτασης περιλαμβάνονται και εκτάσεις οι οποίες τέμνονται από τεχνικά έργα, δρόμους ρέματα κ.λπ., εφόσον μπορούν να ενοποιηθούν λειτουργικά.
2. Σε κάθε περίπτωση γεωργικής δραστηριότητας (γεωργία/κτηνοτροφία) πρέπει να πληρούνται οι όροι της πολλαπλής συμμόρφωσης και της αιρεσιμότητας, όπως αυτοί κάθε φορά ισχύουν, καθώς και τυχόν περιορισμοί που προκύπτουν από την ισχύουσα δασική και περιβαλλοντική νομοθεσία. 3. Καταβολή τέλους αίτησης 300 € υπέρ «ΕΛΓΟ - ΔΗ ΜΗΤΡΑ».
Β) ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ-ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ
1) Καλλιεργήσιμη έκταση: Η καλλιεργήσιμη έκταση που δηλώνεται στην αίτηση που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος πρέπει να βρίσκεται εντός των ορίων του αγροκτήματος, το οποίο θα χαρακτηρισθεί ως πολυλειτουργικό.
2) Φυτικό κεφάλαιο: Το φυτικό κεφάλαιο πρέπει να περιλαμβάνει τη καλλιέργεια δύο τουλάχιστον ειδών φυτικής παραγωγής.
3) Ζωικό κεφάλαιο: Το ζωικό κεφάλαιο πρέπει να έχει ποικιλομορφία, ώστε να προάγονται οι στόχοι του πολυλειτουργικού αγροκτήματος, και όπου είναι εφικτό να αποτε λείται από αυτόχθονες ή τοπικές φυλές ζώων.
Ως ελάχιστος πληθυσμός εκτροφής ζωικού κεφαλαίου ορίζονται, συνδυαστικά ή μη, οι τρεις (3) μεγάλες μονάδες ζώων (ΜΜΖ).
4) Χώρος εστίασης - παρασκευής γευμάτων: Στην περίπτωση που το πολυλειτουργικό αγρόκτημα διαθέτει χώρο εστίασης και παρασκευής γευμάτων πρέπει να πληρούνται οι προδιαγραφές υγιεινής και ασφαλείας σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία καθώς και οι διατάξεις του ν. 4177/2013 (Α’ 173) και της υπ’ αρ. 91354/2017 (Β’ 2983) υπουργικής απόφασης.
Επιτρέπονται επίσης, τα υπαίθρια μαγειρεία και οι παραδοσιακές τεχνικές μαγειρικής που αναδεικνύουν τις τοπικές- παραδοσιακές συνήθειες μαγειρέματος, όπως οι ξυλόφουρνοι και οι γάστρες, καθώς και οι υπαίθριοι χώροι εστίασης, όπως τα κιόσκια. Για την παρασκευή των γευμάτων πρέπει να χρησιμοποιούνται τα παραγόμενα προϊόντα του αγροκτήματος ή/και τα πιστοποιημένα τοπικά προϊόντα της περιοχής σύμφωνα με το πρότυπο AGRO 10, ή/και άλλα τοπικά προϊόντα προερχόμενα από γειτνιάζουσες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, επιχειρήσεις μεταποίησης και μονάδες τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής.
5) Οικοτεχνία: Στην περίπτωση που το πολυλειτουργικό αγρόκτημα διαθέτει μονάδα τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής απαιτείται βεβαίωση εγγραφής του υπευθύνου της μονάδας στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνίας (ΚΗΜΟ) του ΥΠΑΑΤ. Για τους όρους και τις απαιτήσεις παραγωγής και διάθεσης τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής, καθώς και των διαδικασιών καταχώρησης των μονάδων αυτών στο ΚΗΜΟ, ισχύουν όσα ορίζονται στην υπ’ αρ 4912/120862/2015 (Β’ 2468) υπουργική απόφαση.
6) α) Χώρος εκπαίδευσης/επίδειξης/παρακολούθησης: Η κτιριακή υποδομή και η υλικοτεχνική υποδομή του χώρου πρέπει να είναι επαρκής για την κάλυψη των αναγκών της εκπαιδευτικής-επιδεικτικής διαδικασίας. Ως ελάχιστες απαιτήσεις καθορίζονται η διαθεσιμότη τα ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενός προβολικού μηχανήματος και η ύπαρξη πυρασφάλειας του χώρου. Επιπλέον πρέπει να προβλέπονται από τρεις (3) μέχρι είκοσι (20) θέσεις εκπαιδευόμενων. Για την ασφαλή πα ραμονή των εκπαιδευόμενων στο εσωτερικό του κτιρίου και στον περιβάλλοντα χώρο, πρέπει να πληρούνται οι προδιαγραφές για την ασφάλεια και την υγιεινή των χώ ρων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
β) Εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που μπορεί να αναπτύσσει το πολυ λειτουργικό αγρόκτημα, είτε με ίδια μέσα, είτε σε συνεργασία με εκπαιδευτικά ή/και ερευνητικά ιδρύματα/ φορείς αφορούν τουλάχιστον ένα από τα κάτωθι θεματικά πεδία:
α) Δράσεις πρόληψης ή προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή,
β) μέθοδοι και τεχνικές παραγωγής που μειώνουν το κόστος,
γ) μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων,
δ) δράσεις για τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως έδαφος, νερό και ενέργεια, ε) προστασία της βιοποικιλότητας και του περιβάλλοντος,
στ) παρατήρηση άγριων ζώων, θηραμάτων και πτηνών,
ζ) μεσογειακή διατροφή, διατροφή και πρόληψη της υγείας,
η) γευσιγνωσία.
7) Δραστηριότητες πρόληψης και προάσπισης της υγείας: Ένα πολυλειτουργικό αγρόκτημα δύναται να αναπτύσσει δράσεις που προάγουν την ισορροπημένη διατροφή και συμβάλλουν στην προάσπιση της υγείας του επισκέπτη.
Τέτοιες δράσεις μπορούν να αποτελέσουν:
α) Η καλλιέργεια φυτών (π.χ. αρωματικών ή και φαρμακευτικών) που διακρίνονται για τις ιδιαίτερες, ευεργετικές για την υγεία, ιδιότητές τους,
β) η παροχή ισορροπημένων θρεπτικά γευμάτων που βασίζονται στο πρότυπο της Μεσογειακής διατροφής,
γ) η διοργάνωση σεμιναρίων για θέματα διατροφής και πρόληψης της υγείας του ανθρώπου.
8) Αθλητικές δραστηριότητες: Ένα πολυλειτουργικό αγρόκτημα δύναται να αναπτύσσει οργανωμένες αθλητικές δράσεις, όπως ιππασία, δράσεις πεζοπορίας/ ποδηλασίας εντός διαδρομών φυσικού περιβάλλοντος, περιηγήσεις, εκμάθηση παραδοσιακών χορών, αθλοπαιδιές, χώρους ανάπτυξης δραστηριοτήτων (παιδικές χαρές, παιδότοποι κ.ά.).
9) Συνεργασίες εμπορικού και πολιτισμικού χαρακτήρα: Ένα πολυλειτουργικό αγρόκτημα μπορεί για την εξυπηρέτηση των δράσεων του και την επίτευξη των στόχων του να αναπτύσσει συνεργασίες με:
α) Γεωργικές ή/και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις ή/ και Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (ΑΣ), ή/και Ομάδες Παραγωγών με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων, τεχνικών μεθόδων, την έκθεση μικρής κλίμακας τοπικών αγροτικών προϊόντων, την προβολή και προώθηση αυτών κ.ά.,
β) επιχειρήσεις μεταποίησης και τυποποίησης αγροτικών προϊόντων, με στόχο την μεταποίηση, τυποποίηση και συσκευασία των παραγόμενων προϊόντων τους,
γ) παραγωγούς εγγεγραμμένους στο ΚΗΜΟ ή επαγγελματίες αγρότες εγγεγραμμένους στο ΜΑΑΕ για την επίτευξη των στόχων του πολυλειτουργικού αγροκτήματος,
δ) μουσεία, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, με στόχο τη γνωριμία και την ανάδειξη των πολιτισμικών στοιχείων της περιοχής, τη γνωριμία με τις παραδοσιακές συνήθειες της καθημερινής ζωής των κατοίκων, τα ήθη, τα έθιμα και την ανάδειξη του αγροτικού πολιτισμού. Ένα πολυλειτουργικό αγρόκτημα δύναται να προσφέρει οργανωμένες επισκέψεις σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και άλλα, πολιτισμικού χαρακτήρα, μνημεία και να διοργανώνει εκδηλώσεις, σε συνεργασία με τους αρ μόδιους, κατά περίπτωση, εμπλεκόμενους φορείς.
10) Προστασία του περιβάλλοντος: Η λειτουργία και οι καθημερινές πρακτικές ενός πολυλειτουργικού αγροκτήματος πρέπει να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων. Απαραίτητη προϋπόθεση σε ό,τι αφορά τη γεωργική δραστηριότητα είναι να τηρούνται οι όροι πολλαπλής συμμόρφωσης και αιρεσιμότητας. Η λειτουργία του πολυλειτουργικού αγροκτήματος πρέπει να αποσκοπεί στον περιορισμό των κύριων επιπτώσεων στο περιβάλλον που σχετίζονται με τον περιορισμό της κατανάλωσης της ενέργειας, του νερού και της παραγωγής απορριμμάτων.
Απαραίτητη προϋπόθεση θεωρείται η παρουσία κάδων απορριμμάτων σε όλους τους χώρους του αγροκτήματος και σε ευδιάκριτα σημεία. Προαιρετικά, μπορούν να υπάρξουν και κάδοι ανακύκλωσης στους χώρους του πολυλειτουργικού αγροκτήματος, καθώς και δεξαμενές συλλογής όμβριου ύδατος για χρήση εντός του αγροκτήματος ή/και εφαρμογή αρδευτικών συστημάτων με τα οποία επιτυγχάνεται οικονομία του νερού τουλάχιστον κατά 40% της αρδευόμενης έκτασης. Επίσης, τουλάχιστον το 50% των εν χρήσει ηλεκτρικών συσκευών πρέπει να είναι ενεργειακής απόδοσης κατ’ ελάχιστον Α’ κλάσης. Οι λαμπτήρες που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι οποιουδήποτε τύπου εξοικονόμησης ενέργειας κατ’ ελάχιστον στο 50% του συνόλου των χρησιμοποιούμενων λαμπτήρων. Προαιρετικά, ένα πολυλειτουργικό αγρόκτημα μπορεί να κάνει χρήση και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως χρήση φωτοβολταϊκών.
11) Σε κάθε πολυλειτουργικό αγρόκτημα επιτρέπεται η λειτουργία και εκμετάλλευση αγροτουριστικής μονάδας έως 10 δωματίων μέγιστης δυναμικότητας 40 κλινών, σύμφωνα με τα ισχύοντα κάθε φορά νομικά και θεσμικά πλαίσια. Η εκμετάλλευση και λειτουργία μεγαλύτερου αριθμού δωματίων εμπίπτει αποκλειστικά στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4276/2014.
Δείτε αναλυτικά το σχετικό ΦΕΚ, εδώ.
