Το 80% των καλλιεργειών και των άγριων ανθοφόρων φυτών εξαρτώνται από την επικονίαση.
Στις 20 Δεκεμβρίου 2017, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε την 20η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, ώστε να διαδώσει τον ρόλο των μελισσων και άλλων επικονιαστών στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος που συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων και να εξαλείψουν την πείνα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Η απώλεια επικονιαστών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη φύση, την ανθρώπινη ευημερία και την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς θέτει σε κίνδυνο τη βιώσιμη μακροπρόθεσμη γεωργική παραγωγή. Επί αιώνες, οι μέλισσες, από τα πιο σκληρά εργατικά πλάσματα στον πλανήτη, έχουν ωφελήσει ανθρώπους, φυτά και το περιβάλλον. Μεταφέροντας τη γύρη από το ένα λουλούδι στο άλλο, οι μέλισσες και άλλοι επικονιαστές επιτρέπουν όχι μόνο την παραγωγή αφθονίας φρούτων, ξηρών καρπών και σπόρων, αλλά και περισσότερης ποικιλίας και καλύτερης ποιότητας, συμβάλλοντας στην ασφάλεια των τροφίμων και τη διατροφή.
Οι επικονιαστές, όπως οι μέλισσες, τα πουλιά και τα νυχτερίδες, επηρεάζουν το 35% της παγκόσμιας παραγωγής καλλιεργειών, αυξάνοντας την παραγωγή 87 από τις κορυφαίες καλλιέργειες τροφίμων παγκοσμίως, καθώς και πολλά φάρμακα που προέρχονται από φυτά. Τρεις από τις τέσσερις καλλιέργειες σε όλο τον κόσμο που παράγουν φρούτα ή σπόρους για ανθρώπινη χρήση καθώς τα τρόφιμα εξαρτώνται, τουλάχιστον εν μέρει, από επικονιαστές. Οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας των ανθρώπων και του πλανήτη και στις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα.
Σήμερα οι μέλισσες, οι επικονιαστές και πολλά άλλα έντομα μειώνονται δραματικά. Αυτή η ημέρα προσφέρει μια ευκαιρία σε όλους μας να προωθήσουμε δράσεις που θα προστατεύσουν και θα ενισχύσουν τους επικονιαστές και τους οικοτόπους τους, θα βελτιώσουν την αφθονία και την ποικιλομορφία τους και θα υποστηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Πρόσφατη έκθεση σχετικά με την αντιμετώπιση της μείωσης των άγριων εντόμων έδειξε ότι τα έντομα επικονίασης είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των οικοσυστημάτων, την επισιτιστική μας ασφάλεια, τα φάρμακα και την ευημερία μας. Ωστόσο, ένα στα δέκα είδη μελισσών και πεταλούδων στην Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, ενώ το ένα τρίτο των ειδών αυτών διαρκώς μειώνεται. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της ΕΕ για τους επικονιαστές αναπτύχθηκε ένα ενωσιακό πρόγραμμα παρακολούθησης των ειδών επικονιαστών για την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης των πληθυσμών τους και των αιτίων της μείωσής τους. Η Επιτροπή δημιούργησε ένα ειδικό σύστημα πληροφοριών για τους επικονιαστές και δρομολόγησε σειρά εξατομικευμένων ερευνητικών πρωτοβουλιών. Ωστόσο, θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες, ιδίως για την αντιμετώπιση της απώλειας οικοτόπων σε γεωργικά τοπία και των επιπτώσεων των φυτοφαρμάκων.
Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, η στρατηγική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και το σχέδιο δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση θέτουν συγκεκριμένους στόχους προς αυτή την κατεύθυνση, για παράδειγμα με την επέκταση προστατευόμενων περιοχών και την αποκατάσταση οικοσυστημάτων, την προώθηση της βιολογικής γεωργίας, την αποκατάσταση χαρακτηριστικών τοπίου υψηλής ποικιλομορφίας σε γεωργικές εκτάσεις και τη σημαντική μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και άλλων περιβαλλοντικών ρύπων που είναι επιβλαβείς για τους επικονιαστές.
Η νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και οι ενισχυμένες φιλοδοξίες της για κλιματική ουδετερότητα θα συμβάλουν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους επικονιαστές.
