Μπορεί η επιστήμη να έχει κάνει άλματα προόδου τις τελευταίες δεκαετίες, είναι, ωστόσο εντυπωσιακό το γεγονός ότι το μεγάλο της οπλοστάσιο παραμένει η φύση.
Πάντως, …σαν να μην έχουν αλλάξει και πολλά από την εποχή του παππού μας του Ιπποκράτη, του Γαληνού και του Διοσκουρίδη.
Διαβάζουμε κι εμείς με ενδιαφέρον (και με ελπίδα) όλα αυτά τα επιστημονικά άρθρα και τις δημοσιεύσεις για την κολχικίνη και την θαψιγαργίνη, δυο δραστικές ουσίες που αντλούμε από δυο πανέμορφα φυτά που τα συναντάμε στα βουνά της πατρίδας μας.
Η μεν κολχικίνη, που κυκλοφορεί ήδη ως φάρμακο κατά του νέου κορωνοϊού (και των μεταλλάξεών του) και που προβάλλεται ως ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα των υγειονομικών, είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων για τις θεραπευτικές της ιδιότητες.
Οι πρόγονοί μας είχαν διαπιστώσει ότι το φυτό Colchicum autumnale, απ’ όπου παράγεται η κολχικίνη, ήταν πολύ χρήσιμο για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας και των ρευματισμών, γι’ αυτό και το ονόμασαν «η ψυχή των αρθρώσεων». Για τη δηλητηριώδη δράση της κολχικίνης έγραψε ο Θεόφραστος, μαθητής του Αριστοτέλη, ο οποίος στο έργο του «Περὶ φυτῶν ἱστορία», την περιγράφει ως ένα θανατηφόρο δηλητήριο με καθυστερημένη έναρξη δράσης.
Όσο για την θάψια (Thapsia garganica), απ’ όπου παράγεται η θαψιγαργίνη, επίσης δεν ανακαλύπτουμε σήμερα το φυτό.
Ένα φυτό που τόσο συχνά συναντάμε στην ελληνική ύπαιθρο και που οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν ως εμετικό και αποχρεμπτικό.
Γνώριζαν επίσης τις ισχυρές τοξικές ιδιότητες, αφού είχαν διαπιστώσει ότι τα ζώα που το κατανάλωναν σε μεγάλες ποσότητες, …είχαν πρόβλημα! Και για αυτό στο μεσαίωνα το ονόμαζαν «κόνδυλο του θανάτου»!
Το φυτό χρησιμοποιήθηκε ακόμη και σε μελέτες και ερευνητικά προγράμματα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Διαπιστώθηκε ότι η θαψιγαργίνη σκοτώνει τα κύτταρα ενός οργανισμού διαπερνώντας την κυτταρική μεμβράνη και «κλείνοντας» τις αντλίες ασβεστίου που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους.
Τώρα, οι ερευνητές το δοκιμάζουν στον κορωνοϊό, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ενθαρρυντικά.