Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταχώρισε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) με τίτλο «Η τροφή είναι ανθρώπινο δικαίωμα για όλους! Διασφάλιση υγιών, δίκαιων και βιώσιμων συστημάτων τροφίμων».
Η πρωτοβουλία αυτή καλεί «την ΕΕ να κάνει πραγματικότητα το δικαίωμα στην τροφή» και να το ενσωματώσει στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ. Οι διοργανωτές θεωρούν ότι «η ΕΕ πρέπει να εγγυάται συστημικά το δικαίωμα στην τροφή και να προωθεί υγιή, δίκαια, ανθρώπινα και βιώσιμα συστήματα τροφίμων». Ως εκ τούτου, οι διοργανωτές καλούν την Επιτροπή να τροποποιήσει διάφορους κανόνες της ΕΕ.
Μετά από διεξοδική νομική ανάλυση, η Επιτροπή έκρινε την πρωτοβουλία παραδεκτή για καταχώριση βάσει του κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών. Η Επιτροπή δεν έχει ακόμη επανεξετάσει τις λεπτομέρειες αυτής της πρωτοβουλίας. Η καταχώριση δεν επηρεάζει την τελική απόφαση της Επιτροπής επί της ουσίας, ούτε τις ενδεχόμενες ενέργειες στις οποίες μπορεί να προβεί. Η Επιτροπή θα λάβει την απόφασή της αφού η πρωτοβουλία συγκεντρώσει τουλάχιστον 1 εκατομμύριο υπογραφές από πολίτες της ΕΕ, εάν φθάσει αυτό το όριο.
Οι στόχοι της Πρωτοβουλίας
Τουλάχιστον το ένα πέμπτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε επαρκή τροφή. Τα βιομηχανικά συστήματα τροφίμων επιδεινώνουν την επισιτιστική ανασφάλεια, την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση, την απώλεια βιοποικιλότητας, την εργασιακή εκμετάλλευση και την ταλαιπωρία των ζώων. Η ΕΕ πρέπει να εγγυηθεί το δικαίωμα στη συστηματική τροφή και να προωθήσει υγιή, δίκαια, ανθρώπινα και βιώσιμα συστήματα τροφίμων για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.
Η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί την πρόταση ή την τροποποίηση νομικών πράξεων της ΕΕ στους ακόλουθους τομείς:
• Δίκαια συστήματα τροφίμων και δημοκρατική διακυβέρνηση
• Υποστήριξη των εθνικών πρωτοβουλιών κοινωνικής προστασίας
• Αναγνώριση ότι τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα δεν είναι συνήθη εμπορεύματα
• Υποστήριξη της αγροοικολογίας των αγροτών και των εδαφικών συστημάτων τροφίμων
• Καταπολέμηση της συγκέντρωσης γεωργικής γης
• Υποστήριξη συστημάτων σπόρων αγροτών
• Αυστηρή ρύθμιση των ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που λαμβάνονται με νέες γονιδιωματικές τεχνικές
• Βιώσιμη διαχείριση των υδάτων
• Ενίσχυση της καλής μεταχείρισης των ζώων
• Υποστήριξη της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και ρύθμιση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων
• Βιώσιμες προμήθειες τροφίμων
• Ουσιαστική επισήμανση τροφίμων
• Καταπολέμηση της σπατάλη τροφίμων
• Ενίσχυση του δικαιώματος στην τροφή σε τρίτες χώρες
Επόμενα βήματα
Μετά την εγγραφή, οι διοργανωτές έχουν προθεσμία έξι μηνών για να αρχίσουν τη συλλογή υπογραφών. Εάν μια Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών λάβει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο υπογραφές εντός ενός έτους (με ελάχιστα κατώτατα όρια σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη μέλη), η Επιτροπή πρέπει να αντιδράσει. Πρέπει να αποφασίσει εάν θα αναλάβει δράση ανταποκρινόμενη στην πρωτοβουλία, αιτιολογώντας την απόφασή της.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας ως εργαλείο καθορισμού θεματολογίου για τους πολίτες. Ξεκίνησε επίσημα τον Απρίλιο του 2012. Μόλις καταχωριστεί επίσημα, μια Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών επιτρέπει σε ένα εκατομμύριο πολίτες από τουλάχιστον επτά κράτη μέλη της ΕΕ να καλέσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νομικές πράξεις σε τομείς στους οποίους έχει την εξουσία να ενεργεί.
Οι προϋποθέσεις παραδεκτού είναι:
1) η προτεινόμενη δράση να μην βρίσκεται προδήλως εκτός του πλαισίου των εξουσιών της Επιτροπής να υποβάλλει νομική πρόταση,
2) να μην είναι προδήλως καταχρηστική, επιπόλαιη ή κακόβουλη και
3) να μην αντίκειται προδήλως στις αξίες της Ένωσης.
Από την έναρξη της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών, η Επιτροπή έχει καταχωρίσει 120 πρωτοβουλίες.
Το περιεχόμενο της πρωτοβουλίας εκφράζει μόνο τις απόψεις της ομάδας διοργανωτών και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Επιτροπής.
