Το περπάτημα είναι ζωτικής σημασίας για τη σωματική και ψυχική υγεία.
Βασικός σκοπός της ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ είναι η διαμόρφωση μιας ισχυρής κουλτούρας που θα υποστηρίξει και προάγει σημαντικά την αύξηση του περπατήματος στην χώρα, θα καταστήσει τις ελληνικές πόλεις «βαδίσιμες» περιορίζοντας την απόστασή τους από τις συνθήκες που επικρατούν για τον πεζό στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής.
Το περπάτημα είναι ο πιο υγιεινός, φθηνός και φιλικός προς το περιβάλλον δεδομένος, αυτονόητος, απόλυτα ελεύθερος, φυσικός όπως η αναπνοή και ευχάριστος τρόπος μετακίνησης, διότι όταν δεν βιάζεσαι σε χαλαρώνει. Είναι για πολλές μετακινήσεις μικρού μήκους και ο πιο βολικός. Μαζί με την ποδηλασία συνιστούν την λεγόμενη «ενεργή κινητικότητα», απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία του μετασχηματισμού του τομέα των μεταφορών προς την επίτευξη της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Ταυτόχρονα, η αύξηση του μεριδίου του περπατήματος για τις καθημερινές μετακινήσεις θα συμβάλλει στην αστική ανθεκτικότητα και στην αστική κλιματική ουδετερότητα.
Η σημασία του περπατήματος έχει καταγραφεί στις πολιτικές πολλών χωρών, αρκετές εκ των οποίων έχουν συντάξει Εθνικές Στρατηγικές και Πολιτικές για την προώθησή του. Τα τελευταία χρόνια, κυρίως στις αστικές περιοχές, έχουν δρομολογηθεί πρωτοβουλίες σχεδιασμού και επανασχεδιασμού χώρων για την προώθηση του περπατήματος και της ποδηλασίας.
ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ
Την εποχή που το ζήτημα της κλιματικής κρίσης είναι στην κορυφή των προβλημάτων για την ανθρώπινη επιβίωση, σημειώνεται ότι π.χ. στην Ευρώπη, ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για επιβλαβή επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων και θορύβου και για το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Τα σύγχρονα πολύπλοκα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, αποτελούν τεράστιες προκλήσεις σε τομείς όπως είναι η ενέργεια, οι μεταφορές, η ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος και οι αστικές υποδομές. Ο μη προσεκτικός ή ο μη ολοκληρωμένος σχεδιασμός και εν τέλει η κακή ποιότητα κατασκευών και εγκαταστάσεων, οι ασυνέχειες στις υποδομές και τα δίκτυα και η κακή συντήρησή τους, το συχνά υποβαθμισμένο αστικό περιβάλλον και τα δημιουργούμενα προβλήματα λειτουργικότητας και ποικίλων εμποδίων στις μετακινήσεις, έχουν ως αποτέλεσμα ένα συχνά μη φιλικό, μη λειτουργικό και μη βιώσιμο αστικό περιβάλλον που επηρεάζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη λειτουργία των πόλεων και την ποιότητα ζωής κάθε πολίτη. Τα προβλήματα αυτά ασκούν μεγάλες πιέσεις στα υπάρχοντα μεταφορικά συστήματα και προκαλούν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, με κυριότερες την ατμοσφαιρική ρύπανση, το κυκλοφοριακό πρόβλημα και την ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Σε συνέχεια των παραπάνω, η σύνταξη της Εθνικής Στρατηγικής για το Περπάτημα θεωρείται απαραίτητη κατ’ ελάχιστο για τους παρακάτω λόγους:
- Έχει αναγνωριστεί ότι για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας και των σχετικών δεσμεύσεων της έως το 2030 και το 2050, η ενεργή μετακίνηση, δηλαδή το περπάτημα και το ποδήλατο, θα να πρέπει να αποτελέσουν μέρος της καθημερινότητας, και άμεσες και φυσικές επιλογές για τις μετακινήσεις των πολιτών προς το σχολείο, τη δουλειά, τους σταθμούς ΜΜΜ, για αναψυχή και άσκηση. Ως μέρος του στόχου για οικοδόμηση μιας κοινωνίας που θα λειτουργεί για όλους, είναι σκόπιμο όλο και περισσότεροι/ες να έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς, και ελκυστικές διαδρομές για περπάτημα.
- Το περπάτημα αποτελεί σκέλος της πολιτικής ενός συνολικού μετασχηματισμού των αστικών και περιαστικών περιοχών και προωθείται με στόχο την επίτευξη της κλιματικής τους ουδετερότητας μέχρι το
- Το περπάτημα αναγνωρίζεται ως κορυφαία σωματική δραστηριότητα για τη διατήρηση της καλής σωματικής κατάστασης και τη βελτίωση της φυσικής και ψυχικής υγείας των πολιτών. Συγκεκριμένα, βοηθά στην πρόληψη και στη διαχείριση περισσότερων από 20 χρόνιων νόσων, όπως καρδιαγγειακών, εγκεφαλικών επεισοδίων, διαβήτη τύπου Β, άνοιας, παχυσαρκίας καθώς και μιας ποικιλίας μορφών καρκίνου. Συνδέεται επίσης με συνολικά οφέλη για την υγεία, όπως π.χ. με τη μείωση των κινδύνων τραυματισμού, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την αύξηση της παραγωγικότητας κ.λπ.
- Η αύξηση του μεριδίου του περπατήματος ως καθημερινού τρόπου μετακίνησης, προϋποθέτει μακροπρόθεσμο πολεοδομικό και κυκλοφοριακό σχεδιασμό για την υλοποίηση των σχετικών υποδομών, καθώς και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης (κεντρική κυβέρνηση, περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση), των επιχειρήσεων, της κοινωνίας και των μεμονωμένων ατόμων.
- Το περπάτημα πρέπει να αντιμετωπίζεται τόσο ως αυτόνομος τρόπος μετακίνησης όσο και ως αναπόσπαστο μέρος του συνολικού δικτύου μεταφορών, στη λογική των πολυτροπικών μετακινήσεων.
- Μέσω της υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για το Περπάτημα, θα επιτευχθεί η μετάβαση από την αυτοκινητοκεντρική στην ανθρωποκεντρική κινητικότητα. Για να γίνει αυτό, απαιτείται η ανάπτυξη μιας μεθοδολογίας βασισμένης σε μετρήσιμα στοιχεία (η συλλογή και αξιολόγηση των αποδεικτικών και μετρήσιμων δεδομένων είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη λήψη αποφάσεων και για την χάραξη πολιτικής, σε οποιοδήποτε πεδίο) που θα οδηγήσουν στην καθιέρωση μιας κοινής αναγνώρισης και καθιέρωσης «βαδίσιμου» αστικού και εξωστικού περιβάλλοντος.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑΤΟΣ
Είναι γνωστό και αποδεκτό ότι, η μετατροπή των μετακινήσεων των πολιτών από «ανενεργές» σε «ενεργές» μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία και την οικονομία - και ο ευκολότερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να αυξηθούν περπάτημα και ποδήλατο. Ως προς το περπάτημα, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει βελτιώνοντας υποδομές και κυκλοφοριακές συνθήκες το περπάτημα να είναι ευχάριστο, ασφαλές και όσο το δυνατόν πιο βολικό. Θα προκύψουν έτσι πολλά οφέλη στην καθημερινότητα, στην υγεία, στην ασφάλεια, στην πρόσβαση στις υπηρεσίες και στην κοινωνική επαφή, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της αίσθησης της κοινότητας, σε αστικές και αγροτικές περιοχές.
Το περπάτημα, μαζί με το ποδήλατο, είναι τα πιο βιώσιμα μέσα για καθημερινές μετακινήσεις, το πρώτο για πιο μικρής κλίμακας και το δεύτερο για μεγαλύτερης. Ειδικότερα, τα έργα για το περπάτημα είναι τα πιο οικονομικά αλλά και το ίδιο το περπάτημα είναι ο πιο φτηνός τρόπος και προσιτός σε όλους/ες τρόπος, φιλικός προς το περιβάλλον, αθόρυβος και, καθαρός. Έχει μεγάλη σημασία ότι ο πεζός καταλαμβάνει ελάχιστο χώρο. Πράγματι, αποτελεί ένα μικρό κλάσμα του χώρου που αντιστοιχεί στον επιβάτη του αυτοκινήτου. Για μεγαλύτερου μήκους μετακινήσεις, το περπάτημα είναι ο πιο φιλικός «σύνδεσμος» από και προς τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Σύμφωνα με βιβλιογραφικές αναφορές με τα αποτελέσματα ποικίλων ερευνών ανά τον κόσμο, τα οφέλη από το περπάτημα ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες:
- Κοινωνικά οφέλη: υγεία και ευημερία, ασφάλεια, κοινωνική συνοχή, ισότητα κ.λπ.
- Οικονομικά οφέλη: τα οποία σχετίζονται με την ενίσχυση της αστικής ελκυστικότητας, της τοπικής οικονομίας, την προώθηση των αστικών αναπλάσεων και την εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση της χωρητικότητας των μέσων και υποδομών του τομέα των μεταφορών.
- Περιβαλλοντικά οφέλη: σχετικά με τη μείωση της παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου, της τοπικής ρύπανσης, του θορύβου και με την αύξηση και προστασία των χώρων πρασίνου. Σημειώνεται επίσης ότι υψηλό ποσοστό των μετακινήσεων με περπάτημα γίνονται γιατί είναιαπαραίτητες για τα κατοικίδια σκυλιά, που ανήκουν στον πλούτο του ζωικού περιβάλλοντος της πόλης.
- Πολιτικά οφέλη: που συνδέονται με την κοινωνική συνοχή, την ισότητα και τον συμμετοχικό σχεδιασμό.
- Οφέλη στη δημόσια υγεία: χάρις στη μείωση της ρύπανσης και του θορύβου, στην αύξηση του πρασίνου και στην άσκηση, στον περιορισμό του εγκλεισμού στο σπίτι και τη συνακόλουθη βελτίωση της ψυχολογίας.
Για περισσότερες πληροφορίες επί της Στρατηγικής, δείτε ΕΔΩ. Μπορείτε να στείλετε τα σχόλια, τις απόψεις και τις παρατηρήσεις σας στην Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος, στο [email protected], έως 15/03/2023.
