Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντείνει τις προσπάθειές της για τη στήριξη του ευρωπαϊκού κλάδου της ηλιακής ενέργειας, προωθώντας την υπογραφή ενός Ευρωπαϊκού Χάρτη Ηλιακής Ενέργειας με τα κράτη μέλη της ΕΕ και εκπροσώπους του κλάδου.
Στο περιθώριο της πρώτης ημέρας του άτυπου Συμβουλίου Ενέργειας, η Επίτροπος Ενέργειας κ. Κάντρι Σίμσον, υπουργοί 23 χωρών της ΕΕ και διάφοροι εκπρόσωποι του κλάδου υπέγραψαν τον νέο Χάρτη.
Σε ομιλία που εκφώνησε στην τελετή υπογραφής, η Επίτροπος δήλωσε τα εξής: «Ο κλάδος της κατασκευής φωτοβολταϊκών είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στόχων μας για την ενέργεια, το κλίμα και την ανταγωνιστικότητα. Η βιομηχανία της ηλιακής ενέργειας πρέπει να παραμείνει ισχυρή για το μέλλον της Ευρώπης, με επίκεντρο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Ηλιακής Ενέργειας φέρνει σε επαφή την Επιτροπή, τις εθνικές αρχές και τον κλάδο, προωθώντας τη συνεργασία και στηρίζοντας την ευρωπαϊκή παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ.»
Οι υπογράφοντες τον Χάρτη δεσμεύονται να στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας παραγωγής φωτοβολταϊκών και να προωθήσουν τη δημιουργία αγοράς προϊόντων υψηλής ποιότητας που πληρούν υψηλά κριτήρια βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας, με πλήρη σεβασμό των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια.
Ο Χάρτης προβλέπει μια σειρά εθελοντικών δεσμεύσεων για τη στήριξη του κλάδου παραγωγής φωτοβολταϊκών στην ΕΕ. Αποτελεί την τελευταία από τις δράσεις της Επιτροπής για τη στήριξη της παραγωγής φωτοβολταϊκών πάνελ στην Ευρώπη, έπειτα από την πρόταση πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η οποία έχει συμφωνηθεί προσωρινά από τους συννομοθέτες, και τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τον Κλάδο των Φωτοβολταϊκών.
Θα συμβάλει ώστε η πράσινη μετάβαση και οι βιομηχανικοί στόχοι της Ευρώπης να συμβαδίζουν με την επίσπευση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα του κλάδου και τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας.
Ο Ευρωπαϊκός Ηλιακός Χάρτης
Η ηλιακή ενέργεια, ιδίως τα φωτοβολταϊκά (PV), είναι σήμερα η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας στην ΕΕ. Πέρυσι, 56 GW ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας εγκαταστάθηκαν στην ΕΕ, τα δύο τρίτα των οποίων σε στέγες, ενδυναμώνοντας τους καταναλωτές και προστατεύοντάς τους από τις υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και μειώνοντας τη χρήση γης. Οι εγκαταστάσεις το 2022 και το 2023 εξοικονόμησαν συνολικά το ισοδύναμο 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, μετριάζοντας τον κίνδυνο διακοπής του εφοδιασμού της Ένωσης με φυσικό αέριο. Επιπλέον, ο τομέας παρέχει περίπου 650.000 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων το 90% από την πλευρά της ανάπτυξης, και προβλέπεται να αυξηθεί έως περίπου 1.000.000 έως το 2030.
Η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για τουλάχιστον 42,5% ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, με φιλοδοξία να φθάσει το 45%, θα απαιτήσει περαιτέρω επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής ενέργειας.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης ηλιακών συστοιχιών στην Ευρώπη καλύπτεται από εισαγωγές από έναν μόνο προμηθευτή, την Κίνα, μια συγκέντρωση που δημιουργεί βραχυπρόθεσμους κινδύνους για την ανθεκτικότητα της αλυσίδας αξίας και μακροπρόθεσμους κινδύνους για τη σταθερότητα των τιμών των ηλιακών συλλεκτών λόγω εξαρτήσεων από προμηθευτές εκτός Ευρώπης.
Ως εκ τούτου, η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές ηλιακές συστοιχίες από διάφορες πηγές, καθώς και μια ανθεκτική, βιώσιμη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ηλιακή αξιακή αλυσίδα, είναι απαραίτητες για την επίτευξη ποσοστού ανάπτυξης σύμφωνα με τους ανωτέρω στόχους, ενισχύοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού και μετριάζοντας τον κίνδυνο διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού.
Ωστόσο, οι ευρωπαίοι κατασκευαστές ηλιακών συστοιχιών αντιμετώπισαν πρόσφατα μια ιδιαίτερη πρόκληση λόγω του συνδυασμού της εξάρτησης από τις εισαγωγές και της απότομης πτώσης των τιμών των εισαγόμενων συλλεκτών. Το 2023, ο τομέας των ηλιακών φωτοβολταϊκών στην ΕΕ και παγκοσμίως είδε τις τιμές των πάνελ να πέφτουν κατακόρυφα από περίπου 0,20 €/W σε λιγότερο από 0,12 €/W.
Αυτή η μη βιώσιμη κατάσταση αποδυναμώνει τη βιωσιμότητα της υφιστάμενης ευρωπαϊκής παραγωγής και θέτει σε κίνδυνο τις προγραμματισμένες επενδύσεις για νέες μονάδες παραγωγής που ανακοινώθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια. Κατά συνέπεια, ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες είτε μείωσαν τις δραστηριότητές τους, είτε ανακοίνωσαν ότι θα δώσουν προτεραιότητα στην παραγωγή σε άλλες διεθνείς αγορές, ιδίως στις ΗΠΑ, είτε ακόμη και ανακοίνωσαν το κλείσιμό τους.
Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της στήριξής της προς τον ευρωπαϊκό τομέα παραγωγής ηλιακών φωτοβολταϊκών, ο οποίος περιλαμβάνει αρκετές παγκοσμίως ανταγωνιστικές εταιρείες σε διάφορα στάδια της αλυσίδας αξίας.
