Ένα άνευ προηγουμένου σύνολο 110.829 δειγμάτων τροφίμων συλλέχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το 2022, αυξημένα κατά ένα τέταρτο σε σχέση με το 2021. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 96,3% των δειγμάτων εμπίπτει στα νόμιμα επιτρεπόμενα επίπεδα.
Για το υποσύνολο των 11.727 δειγμάτων που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του συντονισμένου προγράμματος ελέγχου της ΕΕ (EU MACP), το 98,4% ήταν εντός των νόμιμων ορίων.
Πορίσματα του συντονισμένου από την ΕΕ προγράμματος
Το EU MACP αναλύει δείγματα που συλλέγονται τυχαία από 12 τρόφιμα. Για το 2022, αυτά ήταν μήλα, φράουλες, ροδάκινα, κρασί (κόκκινο και λευκό), μαρούλια, λάχανα, ντομάτες, σπανάκι, βρώμη, κριθάρι, αγελαδινό γάλα και χοιρινό λίπος.
Από τα δείγματα που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του συντονισμένου από την ΕΕ προγράμματος:
• Το 51,4% (6.023 δείγματα) ήταν απαλλαγμένα από ποσοτικοποιήσιμα επίπεδα υπολειμμάτων.
• Το 47% (5.512) περιείχε ένα ή περισσότερα υπολείμματα σε συγκεντρώσεις μικρότερες ή ίσες με τα επιτρεπόμενα επίπεδα (γνωστά ως ανώτατα όρια υπολειμμάτων ή ΑΟΚ).
• Το 1,6% (192) περιείχε υπολείμματα που υπερέβαιναν τα επιτρεπόμενα επίπεδα.
Τάσεις στα κατάλοιπα στα 12 τρόφιμα που αναλύθηκαν
Το ίδιο καλάθι προϊόντων δειγματίζεται κάθε τρία χρόνια, παρουσιάζοντας ανοδικές ή καθοδικές τάσεις για τα συγκεκριμένα εμπορεύματα.
Ο συνολικός ρυθμός με τον οποίο τα υπολείμματα υπερέβησαν το ΑΟΚ μειώθηκαν ελαφρά από 2% το 2019 σε 1,6% το 2022.
Σε σύγκριση με το 2019 και το 2016, το ποσοστό υπέρβασης μειώθηκε για τα μήλα, τα ροδάκινα, τις φράουλες, το κρασί και το λίπος των χοίρων. Για το σπανάκι, έχει μειωθεί από το 2019. Δεν βρέθηκαν δείγματα αγελαδινού γάλακτος με υπολείμματα πάνω από το ΑΟΚ το 2022, όπως το 2019 και το 2016. Οι υπερβάσεις αυξήθηκαν για τα λάχανα, τις ντομάτες, τα μαρούλια, το κριθάρι και τους κόκκους βρώμης.
Περιηγηθείτε στα δεδομένα μέσω του διαδραστικού εργαλείου οπτικοποίησης
Τα λεπτομερή αποτελέσματα όλων των προγραμμάτων ελέγχου είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο της EFSA μέσω ενός διαδραστικού εργαλείου απεικόνισης δεδομένων, το οποίο ενισχύεται χρόνο με το χρόνο ώστε τα δεδομένα να είναι πιο προσβάσιμα σε μη ειδικούς.
Η ετήσια έκθεση της EFSA περιλαμβάνει εναρμονισμένα και συγκρίσιμα δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο του συντονισμένου προγράμματος της ΕΕ, καθώς και δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο των εθνικών δραστηριοτήτων ελέγχου που διεξάγονται από μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ισλανδία. Τα εθνικά προγράμματα ελέγχου βασίζονται στον κίνδυνο και παρέχουν σημαντικές πληροφορίες στους διαχειριστές κινδύνου, αλλά δεν παρέχουν στατιστικά αντιπροσωπευτική εικόνα των επιπέδων καταλοίπων στα τρόφιμα στην αγορά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εκτίμηση διατροφικού κινδύνου
Τα αποτελέσματα των προγραμμάτων παρακολούθησης αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την εκτίμηση διατροφική έκθεση των καταναλωτών της ΕΕ στα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων.
Η EFSA διεξήγαγε διαιτητική εκτίμηση κινδύνου στο πλαίσιο της ανάλυσης των αποτελεσμάτων. Φέτος, η έκθεση επεκτείνει την πιθανολογική μεθοδολογία αξιολόγησης που εισήχθη πέρυσι σε όλα τα φυτοφάρμακα που αναλύθηκαν στο πλαίσιο του συντονισμένου προγράμματος της ΕΕ. Η αξιολόγηση αυτή δείχνει την πιθανότητα ότι οι καταναλωτές θα εκτίθενται σε ποσότητα καταλοίπων που υπερβαίνει ένα ορισμένο κατώφλι ασφαλείας.
Με βάση την αξιολόγησή της, η EFSA καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει χαμηλός κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών από την εκτιμώμενη έκθεση στα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα που ελέγχθηκαν. Ωστόσο, η έκθεση διατυπώνει ορισμένες συστάσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων ελέγχου των καταλοίπων φυτοφαρμάκων.
